DEN BOSCH/EINDHOVEN - Afgelopen zondag en maandag werden Eindhoven en Den Bosch getroffen door flinke rellen. De politie werd aangevallen, winkels werden geplunderd en er werden tal van vernielingen aangericht. Inmiddels zijn de onderzoeken naar de ongeregeldheden in volle gang. Tientallen verdachten zijn opgepakt. Maar hoe verlopen de onderzoeken precies? Komt iedereen voor de rechter en hoe zit het nu met het vergoeden van de schade? Onze persofficier van justitie Janine Kramer legt uit.

Hoeveel mensen zijn er tot nu toe aangehouden?
“Tot nu heeft de politie meer dan honderd personen opgepakt. De teller staat nu op 70 in het onderzoek naar wat er in Eindhoven is gebeurd en voor de Bossche rellen zijn 52 arrestaties verricht. Dat gaan er de komende dagen en weken alleen maar meer worden.”

Waarom zijn veel mensen al vrijgelaten?
“Een groot deel van de aangehouden personen werd al aangehouden op zondag en maandag. Daar zitten mensen bij die niet hebben geluisterd naar een bevel van de politie om te vertrekken of de avondklok hebben genegeerd. Die mensen kun je natuurlijk niet dagenlang in de cel stoppen, daar zijn regels voor. Veel mensen uit deze groep krijgt later van ons bericht. Ze krijgen bijvoorbeeld een boete opgelegd, maar dat doen we pas als we verder onderzoek hebben gedaan.”

Hoe bedoel je dat?
“Zoals je weet zijn er enorm veel beelden gemaakt. Die worden nu allemaal nauwkeurig bestudeerd. Het kan voorkomen zijn dat iemand is aangehouden voor het niet voldoen aan een bevel of vordering van de politie, terwijl uit camerabeelden blijkt dat hij half uur daarvoor met stenen heeft gegooid naar de ME. Kortom: van iedere verdachte wordt een compleet dossier gemaakt en dan wordt de volgende stap gezet.”

En hoe zit het met mensen die nog vastzitten?
“Dat gaat om mensen die worden verdacht van ernstige feiten, zoals openlijke geweldpleging, mishandeling, opruiing, diefstal in vereniging en vernieling. Inmiddels zijn voor de Eindhovense zaak zes personen voorgeleid aan de rechter-commissaris en die heeft besloten dat zij allemaal vast blijven zitten voorlopig. Voor de rellen in Den Bosch geldt dat wij vijf mannen gaan voorgeleiden aan de rechter-commissaris. Van nog eens zes mannen wordt de aanhouding bij de rechter-commissaris getoetst. Daarna wordt besloten wie van deze groep nog meer wordt voorgeleid.”

Hoe bewijzen jullie eigenlijk dat iemand schuldig is?
“Of iemand schuldig is, dat bepaalt de rechter uiteindelijk. Wij verzamelen bewijs tegen de verdachten. Het kan zijn dat mensen aan de hand van beelden worden herkend, maar het komt ook voor dat mensen zijn aangehouden met spullen uit een geplunderde winkel. Daarnaast wordt er natuurlijk digitaal onderzoek gedaan, bijvoorbeeld naar telefoons en kan daar extra bewijs uit naar voren komen. In een aantal zaken is dat al het geval.”

Zijn er al rechtszaken gepland in Oost-Brabant?
“De komende week vinden bij de rechtbank in Den Bosch de eerste rechtszaken plaats. Het gaat dan om in deze juridisch minder complexe zaken waarbij geweld is gepleegd. In dit soort gevallen gaan wij voor hoge straffen. Mensen kunnen rekenen op celstraf-eisen. Daarnaast nemen wij geweld tegen hulpverleners, tegen agenten, tegen journalisten zeer serieus. Word je daarvan verdacht? Dan kun je een dubbele strafeis verwachten. Sommige rechtszaken worden later gepland. Dat zijn bijvoorbeeld de zaken waarbij extra onderzoek nodig is.”

Waarom nemen jullie eigenlijk auto’s in beslag?
“Iedereen heeft gezien dat er enorm veel schade is aangericht. Er zijn tal van ruiten vernield en andere spullen. Er zijn plunderingen in winkels geweest en wij vinden dat de daders hiervoor op moeten draaien. Bij zes verdachten hebben wij inmiddels beslag gelegd bankrekeningen en er zijn twee auto’s in beslag genomen. Ook is er loonbeslag gelegd. Dit geld kan later gebruikt worden om de gedupeerden te compenseren. Wij zijn nu bezig om ook beslag te leggen op vermogen en goederen van andere verdachten.”