Naar schatting worden jaarlijks vele tienduizenden mensen benaderd en met grote regelmaat lukt het om geld afhandig te maken van goedwillende slachtoffers. Bij de politie Oost-Brabant komen jaarlijks vele meldingen en aangiftes binnen. Het werkelijke aantal ligt waarschijnlijk een stuk hoger omdat veel mensen geen melding of aangifte doen bij de politie. Vaak schamen mensen zich dat ze er toch zijn ingetrapt en meldt het daarom niet bij de politie. Maar het kan echt iedereen overkomen. Binnen de politie Oost-Brabant zijn meerdere onderzoeken gedaan. De ervaring is dat die onderzoeken niet of nauwelijks leiden naar de oplichters, ronselaars of organisatoren: ‘Wel komen we vrijwel altijd uit bij de zogenoemde geldezels, mensen die hun rekening ter beschikking stellen van de criminelen en het geld contant voor de criminelen opnemen tegen een geringe vergoeding’, zo zegt persofficier Janine Kramer.’
Hoe werkt dat?
De mensen achter deze fraude zetten vaak kwetsbare personen in, mensen die bijvoorbeeld uit de financiële problemen willen komen: ‘Maar vaak komen ze van de regen in de drup omdat juist deze schakel in de oplichting makkelijk te traceren is. Het zijn vaak ook mensen die snel geld denken te kunnen verdienen’, zo vertelt een expert van het cybercrimeteam Oost-Brabant. In hun kwetsbare positie worden ze benaderd door ronselaars, die weer een stuk moeilijker te vinden zijn. Hij vervolgt: ‘In de kern lijkt het erop dat ze door ronselaars worden benaderd, dan op hun klompen aanvoelen dat het niet pluis is, maar voor het financiële gewin toch meedoen.’
Preventie
De politie en het OM vinden het belangrijk om deze week extra aandacht te vragen voor het voorkomen van deze oplichting, want nog teveel mensen trappen in de gewiekste trucs. Deze week worden mensen alert gemaakt of gewaarschuwd met tal van tips, óók potentiële geldezels. Wanneer je je bankpas en pincode of loggegevens aan een ander uitleent onder verdachte omstandigheden, pleeg je namelijk een strafbaar feit. De consequenties daarvan zijn groot, niet alleen strafrechtelijk. Kramer: ‘Naast het vergoeden van de schade loop je het risico dat je op een zwarte lijst van banken komt. Dat betekent dat je langdurig problemen hebt met giraal betalingsverkeer, het openen van een bankrekening en het afsluiten van een hypotheek.’
Zittingen
In de verschillende onderzoeken heeft de politie zicht gekregen op zes verdachten, die zich aanstaande vrijdagochtend op een speciale themazitting moeten verantwoorden voor de rechter voor deze WhatsApp-fraude. Naast deze zaak is er in de middag een zitting die draait om een andere fraudezaak. Ook hierin staan geldezels centraal, maar ook één ronselaar. De zitting draait om een bouwbedrijf, dat slachtoffer werd van digitale fraude, doordat vermoedelijk door één van de medewerkers op een verkeerde link was geklikt. In totaal werden tonnen overgeboekt naar diverse rekeningen van geldezels.